[shervin]

دوستان گرامی!
منتظر دریافت نظرات شما درباره این موضوع هستیم.


ــــــــــــــــــــــــــــــ

[shervin]

نام مقاله: جامعه ایده‌آل چیست؟

نویسنده : دکتر شریعتی

موضوع : تعریف جامعه ایده‌آل


مدینه‌ی فاضله (اوتوپیا)

"اوتوپیا" جامعه‌ای ایده آل است که هر کس در ذهن‌اش می‌پَرورد، در دل‌اش آرزو می‌کند و در تلاشِ آن است که جامعهٔ بشری، به آن صورت در بیاید. همهٔ فلسفه‌ها، مذهب‌ها و آدم‌ها، " اوتوپیا" در ذهنِ شان دارند. بهشت در ذهنِ مذهبی، مدینهٔ فاضله است.

"اوتوپیای" افلاطون برای یونانی‌های اشرافی و متفکرِ عصرِ او مدینهٔ فاضله است.

شهرِ خورشید، شهرِ خدای توماس مور و... مدینه‌های فاضله‌اند. "مدینهٔ طاهره" ژان ایزوله همچنین؛ و به عقیدهٔ شیعه : "جامعهٔ عدلِ جهانی" در آخر الزمان نیز!

در بسیاری از کتاب‌های قدیمی از شهرهایی چون جابلقا و جابلسا سخن می‌گویند که شهرِ نمونه‌ای است که در خیالِ شان ساخته‌اند، شهری با آدم‌ها، حکومت، مذهب، سازمان‌های سیاسی، طبقاتِ اجتماعی، اخلاقی، اقتصاد، نهادهای اجتماعی، فکر و فرهنگ و بچه‌ها و معلم‌ها، همه آن چنان که باید باشند.

بنابراین اوتوپیا سازی ـ برخلافِ آنچه که در ظاهر می‌گویند ـ نیازِ فردی و قطعیِ هر انسانِ ایده آلیست 6 یعنی هر انسانِ دارای آرمان است و این نشان می‌دهد که اساساً آرزوی داشتنِ یک "جامعهٔ بَرین" در فطرتِ هر انسانی و در وجدانِ هر جامعه‌ای هست و این، تَجلیِ روحِ کمال جوییِ انسان است.

اما، "جامعهٔ بَرین" در یک مکتب، دیگر یک جامعهٔ خیالی نیست، بلکه یک جامعهٔ ایده آل است، جامعه‌ای است که بر اساسِ یک مکتب باید پی ریزی شود و معتقدانِ به این مکتب، زندگی در آن را یک زندگیِ انسانیِ آزاد و ایده آل می‌دانند و تحققِ آن را نیز بر روی زمین نه تنها ممکن می‌شمارند، بلکه قطعی می‌دانند و برای تحققِ آن تلاش می‌کنند.

جامعهٔ آرمانی یا بَرین، تصویرِ ذهنی و اعتقادیِ جامعه‌ای است که فرد یا گروهِ معتقد به مکتب بدان نیازمند است و تلاش می‌کند که جامعهٔ کنونیِ بشری به صورتِ آن تغییر یابد.

اساساً وجودِ جامعه‌های خیالی دلیل بر اینست که انسان همواره از "وضعِ موجود" به سوی "وضعِ مطلوب" در حرکت است، چه خیالی، چه علمی، چه " اوتوپیا"ی افلاطون و چه "جامعهٔ بی‌طبقهٔ" مارکس.

ولی جامعهٔ مطلوب در یک مکتب، یک جامعهٔ علمی و بالقوهٔ عینی است و هم آهنگ با روح و جهتِ آن مکتب، مبتنی بر پایهٔ جهان بینی و متناسب با هدفِ نهایی و فلسفهٔ زندگیِ انسان در این مکتب.

مجموعه آثار ۱۶ / اسلام‌شناسی ۱ / ص ۲۵
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

نام مقاله: دکتر شریعتی

نویسنده : دکتر شریعتی

موضوع : جامعه‌ی ایده‌آل شریعتی _ اسلامی


جامعه‌ی ایده‌آل = "امت"

این جامعه "امت" نام دارد. در برابرِ مفاهیمِ مشابه که در زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف، یک گروهِ بشری یا یک جامعه را می‌نامند، از قبیلِ : سوسیته ( Societe )، ناسیون ( Nation )، نژاد، شُعَب، قوم، قبیله، طائفه و... کلمهٔ "امت" حاکی از یک روحِ مترقی و بینشِ اجتماعیِ دینامیک و متعهد و ایدئولوژیک است.

امت از ریشهٔ "ام" به معنی "راه" و "آهنگ" است، بنابراین، " امت" جامعه‌ای می‌شود که گروهی از افرادِ بشری، که در یک ایمان و هدف مشترک‌اند، با هم همگام شده‌اند تا آهنگِ رفتن کنند و برای نیل به هدفِ مشترکِ شان به راه افتند.

در حالی که اصطلاحاتِ مشابه، تجمع، وحدتِ خاک یا خون و یا اشتراک در منافعِ مادی را مِلاکِ "اجتماعِ بشری" گرفته‌اند، اسلام، با انتخابِ کلمهٔ امت، مسئولیتِ فکری و اشتراک در حرکت و هدف و رفتن و شدن را فلسفهٔ تشکیلِ اجتماعِ خود قرار داده است.

در امتِ "زیربنا اقتصاد است" (من لا مَعاش له لا مَعاد له ـ کسی که زندگیِ مادی ندارد زندگیِ معنوی ندارد)، نظامِ اجتماعی بر "قِسط و عدل" است و مالکیتِ مردم، احیای نظامِ هابیلی، جامعهٔ برابری، و درنتیجه برادریِ انسانی، جامعهٔ بی‌طبقه؛ این " اصل" است اما ـ بر خلافِ سوسیالیسمِ غربی، که روحِ بینشِ بورژوازیِ غرب را حفظ کرده است ـ "هدف" نیست!

فلسفهٔ سیاسی و شکلِ رژیم، نه دموکراسیِ راس‌ها است، نه لیبرالیسمِ بی‌هدفِ بی‌مسئولیت که بازیچهٔ قدرت‌های اجتماعی است، نه اَریستوکراسیِ مُتعفن است، نه دیکتاتوریِ ضدِ مردم، و نه اُلیگارشیِ تحمیلی بلکه مبتنی بر " اصالتِ رهبری" است ( نه رهبر! که فاشیسم است )، رهبریِ متعهدِ انقلابی، مسئولِ حرکت و صیرورتِ ( Devenir ) جامعه بر اساسِ این جهان بینی و ایدئولوژی و برای تحققِ تقدیرِ الهیِ انسان در فلسفهٔ آفرینش. " امامت" یعنی این!

این "امت" ـ که جامعهٔ اعتقادیِ مسئول و مهاجر است و هدف‌اش ساختنِ " انسانِ ایده آل" ـ جامعه‌ای است با سه بُعدِ آن چنان که در سورهٔ حدید آمده است :

۱. کتاب، ۲. ترازو، ۳. آهن

مجموعه آثار ۱۶ / اسلام‌شناسی ۱ / ص ۵۶
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

نام مقاله: جامعه‌ی ایده‌آلِ شریعتی

نویسنده : شروین ارشادیان

موضوع : بررسی جامعه‌ی ایده‌آلِ شریعتی


جامعه‌ی ایده‌آلِ شریعتی

جامعه‌ی ایده‌آلِ شریعتی، جامعه‌ای است مبتنی بر آرمانِ "عرفان، برابری، آزادی".

جامعه‌ای با نظامِ : "سوسیال دموکراسی معنوی":

نظام اقتصادی : سوسیالیسم.
نظام سیاسی : دموکراسی‌ی شورایی‌ی مستقیمِ آتنی.
نظام فرهنگی : معنویت‌گرای اومانیستی _ عرفانی.

سوسیال دموکراسی معنوی، تحققِ عملی‌ی آرمانِ "عرفان، برابری، آزادی" است.


سه مرحله‌ی اجرایی :

از نظرِ شریعتی، یک مبارزه‌ی اصولی، برای تحققِ چنین جامعه‌ای، دارای سه مرحله‌ی اساسی است:

مرحله‌ی اول : مرحله‌ی تحققِ "آزادی"، با مبارزه‌ی ضدِ استبدادی (مبارزه با زور). مبارزه‌ی ملی.

مرحله‌ی دوم : مرحله‌ی تحققِ "برابری"، با مبارزه‌ی ضدِ استثماری (مبارزه با زر). مبارزه‌ی طبقاتی.

مرحله‌ی سوم : مرحله‌ی تحققِ "عرفان"، با طرح و تحقیقِ اومانیسم (مبارزه با تزویر). مبارزه‌ی فرهنگی.


شکستِ نظام‌های تک‌بُعدی

از نظرِ شریعتی :

نظامِ کلیسایی‌ی مسیحی، تنها به تحققِ عرفان همت گمارد، و اسیرِ یک نظامِ ارتجاعی شد.

انقلابِ کبیرِ فرانسه، تنها به تحققِ آزادی همت گمارد، و به منجلابِ سرمایه‌داری افتاد.

انقلابِ اکتبرِ شوروی، تنها به تحققِ برابری همت گمارد، و اسیرِ نظامِ استالینی شد.

از نظرِ وی، تنها نظامی که، به انجامِ هر سه بُعدِ یک انقلابِ اصولی بپردازد، امکانِ رهایی‌ی انسان، و خلقِ یک جامعه‌ی انسانی را خواهد داشت.


حکومتِ ایده‌آلِ شریعتی

حکومتِ ایده‌آلِ شریعتی، یک حکومتِ سکولار است. یک حکومتِ غیرِ مذهبی است، یک حکومتِ غیرِ ایدئولوژیک است. وی بر این باور است که، مخوف‌ترین حکومت، حکومتِ مذهبی است، چرا که، خود را جانشینِ خداوند در زمین دانسته، و برای بقای خویش، به هر جنایتی دست خواهد زد.

از نظرِ شریعتی، دین از سیاست جدا نیست، اما، دین از دولت جداست. و در جامعه‌ی آرمانی‌ی وی، هیچ دین و مذهبی، دینِ رسمی‌ی کشور نخواهد بود.

اگرچه نظامِ سیاسی‌ی شریعتی، نطامی است مبتی بر دموکراسی، اما، نه یک دموکراسی‌ی پارلمانی، که یک سیستمِ حاکمیتِ نخبگانِ است. نظامِ دموکراسی‌ی موردِ نظرِ شریعتی، نظامی مبتنی بر شهروندانی خودآگاه است. و تاکیدِ وی، از میانِ انواعِ دموکراسی، بر دموکراسی‌ی شورایی‌ی مستقیمِ آتنی است. شریعتی، به نظامِ دموکراسی‌ی پارلمانی، در جهتِ رهایی‌ی انسان، به ویژه در جبرانِ عقب‌ماندگی‌ی کشورهای جهانِ سوم، امیدِ چندانی ندارد، و نظام‌های موجودِ غربی، که به یک نظامِ تکنوکرات _ بوروکراتِ طبقاتی‌ی مسخ‌کننده‌ی ماهیتِ انسان تبدیل شده است، دلیلِ قاطع و روشنی است بر این نومیدی!



منبع : کانال شروین ارشادیان در تلگرام
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

جامعه ایده‌آل در یک مکتب

نویسنده : شروین ارشادیان

موضوع : شرح و تالیفِ نظراتِ شریعتی

جامعه‌ی ایده‌آل

انسان، و آرزوی جامعه‌ی ایده‌آل

در رابطه با یک "انسان"، جامعه‌ای ایده‌آل (اوتوپیا، مدینه‌ی فاضله)، جامعه‌ای است که، هر کس، در ذهن‌اش می‌پَرورد، در دل‌اش آرزو می‌کند، و در تلاشِ آن است که، جامعه‌ی بشری، به آن صورت، در بیاید. همه‌ی فلسفه‌ها، مذهب‌ها، و آدم‌ها، اوتوپیا در ذهنِ‌شان دارند. بهشت در ذهنِ یک مذهبی، یک مدینه‌ی فاضله است. شهرِ خورشید، "شهرِ خدا"ی توماس مور، "مدینه‌ی طاهره"ی ژان ایزوله، و به عقیده‌ی شیعه، "جامعه‌ی عدلِ جهانی" در آخرالزمان نیز! مدینه‌های فاضله‌اند.

در بسیاری از کتاب‌های قدیمی، از شهرهایی چون جابُلْقا و جابُلْسا سخن می‌گویند، که شهرِ نمونه‌ای است که، در خیالِ‌شان، ساخته‌اند. شهری، با آدم‌ها، حکومت، مذهب، سازمان‌های سیاسی، طبقاتِ اجتماعی، نظامِ اخلاقی، اقتصاد، نهادهای اجتماعی، فکر، فرهنگ، بچه‌ها، معلم‌ها، همه، آن چنان که باید باشند.

انسان، یک موجودِ ایده‌آلیست است. و در اینجا، ایده‌آل و ایده‌آلیسم، به معنای خیال‌پَرست، و یا معتقد به اصالتِ ذهن، و تقدمِ ایده بر واقعیتِ عینی، و نفی‌ی عالَمِ خارج نیست، بلکه، به معنای هدف، اعتقاد به نهایت، آرمان داشتن است، و آرمان‌خواهی است. کسی که، همیشه، می‌کوشد، تا از حال، و واقعیتِ موجود، بگذرد، و به سوی هدفِ نهایی رود. چنین کسی، باید، به تکامل و حرکتِ پیش‌رونده، و نیل یا خَلقِ نهایی، مقصودِ نهایی، و حقیقتِ مطلق، و تحققِ آرمان‌های بلند در انتهای تاریخ، و "نهایتِ هر چه هست"، معتقد باشد، و ایده‌آل داشته باشد، و این، ایده‌آلیست است. بنابراین، در اینجا، ایده‌آلیست، یعنی، انسانِ آرمان‌خواه، انسانی که، در "آنچه هست"، متوقف نیست، و به سوی "آنچه باید باشد"، پیش می‌رود، و در تلاشِ "یافتن" یا "آفریدنِ" آن است.

در یک "انسان"، اوتوپیاسازی، برخلافِ آنچه که در ظاهر می‌گویند، نیازِ فردی و قطعی‌ی هر انسانِ ایده‌آلیست (آرمان‌خواه)، یعنی، هر انسانِ دارای آرمان، است، و این، نشان می‌دهد که، اساساً، آرزوی داشتنِ یک "جامعه‌ی بَرین"، در فطرتِ هر انسانی، و در وجدانِ هر جامعه‌ای، هست، و این، تجلی‌ی روحِ کمال‌جویی‌ی انسان است.


مکتب، و ساختنِ جامعه‌ی ایده‌آل

در رابطه با یک "مکتب" اما، "جامعه‌ی بَرین"، دیگر یک جامعه‌ی خیالی نیست، بلکه، یک جامعه‌ی ایده‌آل است، جامعه‌ای است که، براساسِ یک مکتب، باید پی‌ریزی شود، و معتقدانِ به این مکتب، زندگی‌ی در آن را، یک زندگی‌ی انسانی‌ی آزاد و ایده‌آل می‌دانند، و تحققِ آن را نیز، بر روی زمین، نه تنها ممکن می‌شمارند، بلکه، قطعی می‌دانند، و برای تحققِ آن، تلاش می‌کنند. جامعه‌ی آرمانی یا بَرین، تصویرِ ذهنی و اعتقادی‌ی جامعه‌ای است که، فرد، یا گروهِ معتقد به مکتب، بدان نیازمند است، و تلاش می‌کند که، جامعه‌ی کنونی‌ی بشری، به صورتِ آن تصویر، تغییر یابد.


جامعه‌ی ایده‌آلِ ذهنی / جامعه‌ی ایده‌آلِ عینی

در رابطه با یک "انسان"، جامعه‌ی ایده‌آل، بیش‌تر به صورتِ یک "آرزو" مطرح است. و اساساً، وجودِ جامعه‌های خیالی، دلیلِ بر این است که، انسان، همواره، از "وضعِ موجود"، به سوی "وضعِ مطلوب"، در حرکت است. چه خیالی، چه علمی. چه "اوتوپیا"ی افلاطون، و چه "جامعه‌ی بی‌طبقه"ی مارکس. اما، در رابطه با یک "مکتب"، جامعه‌ی ایده‌آل، یک جامعه‌ی علمی، و بالقوه‌ی "عینی" است، و هماهنگ با روح و جهتِ آن مکتب، مبتنی بر پایه‌ی جهان‌بینی، و متناسبِ با هدفِ نهایی، و فلسفه‌ی زندگی‌ی انسان در آن مکتب. و هر مکتبی، با طرح و برنامه‌ی مشخصِ دورانی، در تلاشِ دائمی برای "ساختنِ" آن جامعه‌ی ایده‌آل است.

منبع : کانال تلگرام شروین ارشادیان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : شروین ۲ بار