[shervin]

رضا علیجانی





دوستان گرامی!
منتظر دریافت اطلاعات شما درباره این موضوع هستیم.


ـــــــــــــــــــــــــــــــ

مدیر انجمن رضا علیجانی : محسن حقیقت پیشه

[shervin]

"... "طیف" روشنفکری‌ی مذهبی در ایران... به یک "سرفصلِ" تاریخی‌ی خود رسیده است، سرفصلی که، "حاکمیتِ دینی، و تجربه‌ی عملی‌ی آن"، ظرف و بسترِ پدیدآئی‌ی آن بوده است..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... این سرفصل را می‌توان، "به‌سرآمدنِ توانایی و ظرفیتِ برخوردِ اجتهادی ـ تأویلی (هرمنوتیکی)"، برای پاسخ‌گویی و راه‌گشایی برای همه‌ی موضوعات، و به عبارتِ دیگر، "ناتمامیِ" این رویکردها برای حرکتِ پیشِ‌رو دانست. یک لایه‌ی جدی از این سرفصل آن است که، موضوع و محلِ مباحث و چالش‌هایی که امروزه نواندیشی‌ی مذهبی در ایران، همانندِ دیگر نواندیشانِ مذهبی در مذاهبِ مختلف در دیگر نقاطِ جهان، با آن روبه‌رو است، نه در (تعیین) نسبتِ با مذهبِ تاریخی، اعم از "مذهبِ عامه‌ی مذهبی" یا "مذهبِ مدافعان و متولیانِ کلاسیکِ مذهب"، بلکه، در (تعیین) نسبتِ مستقیم با "متونِ مقدسِ آن مذاهب" است..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... شاید این مسئله، یعنی ناتوانی‌ی برخوردِ "اجتهادی ـ تأویلی"، در حوزه‌ی "اندیشه و آموزه‌های انتزاعی و نظری"، همانندِ هستی‌شناسی، ایزدشناسی، انسان‌شناسی و...، آن‌چنان که در میانِ برخی روشنفکران و نخبگان مطرح است، همگانی نشده، و به طورِ مستقیم با زندگی‌ی روزمره‌ی مردمان درگیر نشده باشد، اما، در رابطه با برخی موضوعاتِ انضمامی‌تر و عینی‌تر، مسئله‌ای کاملاً ملموس و جدی، فراروی نواندیشانِ مذهبی قرار داده است. موضوعاتی چون دموکراسی، حقوقِ بشر، حقوقِ زنان، و..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... با بروز این چالش‌ها، برخی نواندیشانِ مذهبی (همانندِ آقایان پیمان، سروش، کدیور، یوسفی اشکوری، و...) به طورِ موردی، در برخی مقالات یا سخنرانی‌هاشان، به این موضوعات، در ارتباطِ با متونِ مرجع، پرداخته‌اند‌، و این نشان‌گرِ آن است که، تعیینِ نسبتِ این مسائل با متونِ مرجع، به‌تدریج، به سوژه و مسئله‌ی موردِ توجهِ آنان تبدیل می‌شود..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... از منظرِ نواندیشانِ مذهبی نیز، دیگر نمی‌توان با "اجتهاد"، یا با تأویل و تفسیرهای هرمنوتیکی از متون، به تبیینِ تمام و کاملِ همه‌ی پرسش‌ها و چالش‌های پیش‌آمده پرداخت. به عبارتِ دیگر، اینک، عمدتاً مسائلی مطرح است که، دیگر نمی‌توان، با رویکردِ "اجتهادی ـ تأویلی"، به تحلیلِ آن‌ها پرداخت. به طورِ مثال، وقتی این نواندیشان در رابطه با مسئله‌ی زنان، به حق، از مسائلی از متنِ مرجع، چون پذیرشِ سرشتِ انسانی‌ی مشترک و مساوی‌ی زن و مرد، تساوی‌ی مرد و زن در مسئله‌ی هبوط در اسطوره‌ی خلقتِ انسان، و عدمِ بدبینی به زن در این اسطوره، مخاطبِ مسئول بودنِ زن در متن، به رسمیت شناختنِ استقلالِ اقتصادی‌ی زن، و نظایرِ آن یاد می‌کنند، سنت‌گرایان و بنیادگرایان از یک سو، و غیرِ مذهبی‌ها از سوی دیگر، تأکید می‌کنند که، این‌ها همه‌ی مسئله نیست، و مسائلِ دیگری نیز در متون مطرح است، که روشنفکری‌ی مذهبی باید درباره‌ی آن‌ها نیز بحث کند. مسائلی چون: تعدّدِ زوجات، حقِ زدن همسر، حقِ طلاقِ مردانه، میزانِ ارث، و..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... آیا روشنفکری‌ی مذهبی می‌تواند، بر اساسِ اجتهاد، و شیوه‌های مشابهِ روش‌های رایج در حقوق، یعنی انشقاقِ هر قانون از قوانینِ بالاتر و مرجع‌تر، به توضیح و حلِ این نکات بپردازد، و آیا روشنفکرِ مذهبی می‌تواند، با رویکردهای تأویلی و هرمنوتیکی، از جملات و گزاره‌های دربرگیرنده‌ی این نوع نکات، "قرائتِ" دیگری به دست دهد؟ و آیا تک‌تکِ مطالبِ مطرح‌شده، با همین دو رویکردِ مألوف، قابلِ تحلیل است؟..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به نظرِ نگارنده، مسائلی از این دست، چه در مسائلِ عینی و انضمامی، و چه بالاتر و مهم‌تر از آن، در مسائلِ نظریِ بنیادیِ انتزاعی‌تر، بسیار مهم‌تر و اساسی‌تر از آن است که با رویکردِ رایجِ "اجتهادی ـ تأویلی" قابلِ توضیح و حل و فصل باشد، و پروژه و پارادایمِ نواندیشی‌ی مذهبی را از حالتِ عکس‌العملی و پاسخ‌گویی‌ی انفعالی، به حالتِ کنشگریِ فعال و اثرگذار، که داعیه‌ی آن را داشته، و در بخشِ مهمی از سیرِ تاریخی‌اش به واقع نیز چنین بوده است، تبدیل نماید. اینک، به نظر می‌رسد، به جای رویکردهای پدیدارشناختی، هرمنوتیکی، اجتهادی ـ حقوقی، و... با متون، این نواندیشان، باید به صورتِ متمرکز و روش‌مند، واردِ مرحله و رویکردِ جدیدی شوند، که شاید بتوان آن را رویکردِ تاریخی ـ الهامی، و به‌عبارتی دیگر "پارادایمی ـ الهامی"، نامید..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در این رویکرد، رویکردِ "تاریخی ـ الهامی"، همه‌ی موضوعاتِ مطرح در متون ( اعم از آموزه‌های انتزاعی و نظری و وجودی و نظریات و احکام عینی و انضمامی )، در بسترِ واقعیتِ تاریخی‌ای که تکوین یافته است، موردِ تحلیل قرار می‌گیرد. این آموزه‌ها، هم از این بستر (و فرهنگ، دانش و قواعدِ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و حقوقی‌ی آن) تأثیر پذیرفته، و هم، به صورتِ پیش‌برنده و فرارونده‌ای، بر آن‌ها تأثیر گذاشته است..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... برخوردِ رویکردِ "تاریخی ـ الهامی"، با متن مقدس، در عصر حاضر، باید چنین باشد. اینک نیز، کلیه‌ی این آموزه‌ها، برای انسانِ معاصر، چون متن و اثری "قابلِ فهم" و "تبیین"، به‌طورِ "تاریخی ـ الهامی"، موردِ بررسیِ فکری ـ وجودی واقع می‌شود، و وجوهِ تاریخی‌ی آن موردِ فهم، تحلیل، و دفاعِ تاریخی، اما نه آموزه و دستورالعمل‌ی امروزه، قرار می‌گیرد، و آموزه‌های فرارونده‌اش، که عمدتاً به ابعادِ ماندگار و انسانی ـ اجتماعی، که همیشه پرسش و دغدغه‌ی انسان‌ها و جوامع را تشکیل می‌داده است، و بسانِ قوانینِ طلاییِ اخلاقی و اجتماعی، در همه‌ی جوامع، و در همه‌ی طولِ تاریخ، عمل کرده، و می‌کند، متن و مبنایی برای الهام و پیرویی فکری ـ وجودی می‌گردد..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... برخوردِ رویکردِ "تاریخی ـ الهامی"، با متن مقدس، لزوماً برخوردی مومنانه با متن نیست: در این رویکرد، تاریخی ـ الهامی، نیازِ چندانی به نگاهِ مؤمنانه‌ی بر متن نیز نیست. بسیاری از پژوهش‌گرانِ غیرِ مؤمن نیز، در این‌جا، با روشنفکریِ مذهبی، هم‌داستان و هم‌موضع‌اند..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... "یکی" از جدی‌ترین و مهم‌ترین موضوعاتِ فکری، که باید بدان بپردازند، تحلیل و تبیینِ روش‌مندِ رویکردِ خود، در مواجهه با متونِ مقدس، و به‌ویژه، پیگیری‌ی روش‌مند اما مستحکمِ الزاماتِ منطقیِ این رویکرد، در حوزه‌های مختلفِ فکری، عملی، اخلاقی، سیاسی و...، تا حصول نتایج و میوه‌های نهایی‌ی آن می‌باشد..."

برگرفته از مقاله‌ی : سالِ نو، سرفصلِ نو
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در همه‌ی‌ متون‌ مقدس‌، بدون‌ استثناء، می‌توان‌ گفت: درست‌ است‌ که‌ انسان‌ها با هم‌ مساوی‌ تلقی‌ می‌شوند، و این‌ صدای‌ غالب‌ اکثر متون‌ است‌، اما، در کنار این‌ صدا، صداهای‌ دیگری‌ هم‌ از درون‌ همین‌ متون‌ مقدس‌ به‌ گوش‌ می‌رسد، که‌ بین‌ مؤمن‌ و غیرمؤمن‌، فرق‌هایی‌ می‌گذارد. بین‌ زن‌ و مرد، فرق‌هایی‌ می‌گذارد. و به‌ گمان‌ من‌، متون‌ مقدس‌، اکثراً، در این‌ حوزه‌ها، چندصدایی‌ هستند. یک‌ صدا، صدایی‌ است‌ که‌ از تاریخ‌ هم‌عصر خودشان‌، در درون‌ آنها، تسری‌ پیدا کرده،‌ و البته‌، در این‌ صدای‌ تاریخی‌، بین‌ زن‌ و مرد، تفاوت‌ وجود دارد، بین‌ مؤمن‌ به‌ یک‌ دین‌، و غیرمؤمن‌ به‌ آن‌ دین‌، قطعاً تفاوت‌ وجود دارد. شما این‌ را در اوستا می‌توانید ببنید. در عهد عتیق‌ می‌توانید ببینید. در عهد جدید، کمی‌ کم‌رنگ‌تر، می‌توانید ببینید. و حتی‌، در قرآن‌ هم‌، می‌توانید ببینید..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... هر چند قرآن‌ همه‌ی‌ ادیان‌ را به‌ رسمیت‌ می‌شناسد، اما، امت‌ اسلام‌ را ترجیح‌ می‌دهد، ولی‌ امت‌ انحصاری‌ نمی‌داند. هر چند بین‌ مسلمان‌ و غیرمسلمان‌ در قرآن‌ تفاوت‌هایی‌ حقوقی‌ وجود دارد، و این‌ صدا هم‌، نه‌ در فقه‌ و در میراث‌ بعد از متون‌ مقدس‌، بلکه‌، در خود متون‌ِ مقدس‌، نیز به‌ گوش‌ می‌رسند، اما، به‌ اعتقاد بنده‌، صدای‌ بلندتر و صدای‌ رساتر، صدایی‌ است‌ که‌ می‌گوید انسان‌ها با هم‌ مساوی‌ هستند. اما، صداهای‌ دیگری‌ نیز در متون‌ وجود دارد، که‌ بین‌ همه‌ی انسان‌ها فرق‌ می‌گذارد، و آنها را مساوی‌ نمی‌داند.(در آن‌ هنگام‌ که‌ دین‌ عامل‌ انسجام‌ و چسب‌ اجتماعی‌ بود، بر اساس‌ اعتقاد به‌ دین‌، بین‌ انسان‌ها، فرق‌ حقوقی‌ گذاشته‌ می‌شد، و در جهان‌ معاصر، که‌ مسئله‌ی‌ "دولت‌ ـ ملت"، و ملیت‌، عامل‌ انسجام‌ و چسب‌ اجتماعی‌ است‌، بر اساس‌ ملیت‌، برخی‌ تفاوت‌های‌ حقوقی‌ وجود دارد، و طبق‌ قوانین‌ در هر کشور، محدودیت‌هایی‌ برای‌ اتباع‌ خارجی‌ قائل‌ هستند)..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به‌ هر حال‌، وجوه‌ و عناصر تاریخی‌ی‌ هم‌عصر تکوین‌ متون‌ِ مقدس‌، در آنها نیز، حضور و جریان‌ نسبی‌ دارد. شما اگر تفسیر سوره‌ی‌ قدر را در تفاسیر معتبر بخوانید، و احادیث‌ معتبری‌ که‌ ذیل‌ آن‌ آمده‌ را مطالعه‌ کنید، برخی‌ رگه‌های‌ اساطیری‌ را مشخصاً خواهید دید. از شب‌ قدر، به‌ شبی‌ که‌، می‌خواهد سرنوشت‌ یک‌ سال‌ آینده‌، و سرنوشت‌ یک‌ فرد، در آن‌ رقم‌ بخورد، یاد شده‌ است. یک‌ تعبیر بسیار تکراری‌ و مکرری‌، که‌ در تمام‌ تفاسیر و احادیث‌ پیرامون‌ سوره‌ی قدر آمده‌، "تقدیرِ آجال‌، ارزاق‌، و حوادث" است. در خود متن‌ هم‌، می‌توان‌ آیات‌ فراوانی‌، که‌ اشاره‌ به‌ تقدیر دارند را، استخراج‌ کرد، و این‌ رگه‌، به‌ طور محسوسی‌، وجود دارد. بحث‌ قدر و تقدیر را، کسانی‌ که‌ اهل‌ پژوهش‌ هستند، می‌توانند در قرآن‌ پیگیری‌ کنند. برای‌ این‌ کار، واژه‌ی‌ مصیبت‌، واژه‌ی‌ اجل‌، واژه‌ی‌ رزق‌ را در قرآن‌ ردیابی‌ و پیگیری‌ کنید، و ببینید که، رویکرد قرآن‌ در رابطه‌ با اجل‌ و مصیبت‌ و رزق‌ چیست؟..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... روشنفکری‌‌ی مذهبی،‌ به‌ویژه در ایران‌، چه‌ سیدجمال‌، و چه‌ بعد از آن‌، بازرگان‌ و طالقانی‌، در آغاز، شعارِ بازگشت‌ به‌ قرآن‌ را مطرح‌ کردند. این‌ شعار، یک‌ شعار محتوایی‌ و اساسی‌ بود، و ضمناً، پشتوانه‌ و سنگری‌ را در اختیار نواندیشی‌‌ی دینی‌، برای‌ مواجهه‌ با جریان‌ قوی‌ی‌ سنت‌ و متولیان‌ آن‌، می‌گذاشت‌.، رویکرد کلی‌‌ی این‌ نواندیشان‌ به‌ قرآن‌ هم،‌ رویکرد اجتهادی ـ تأویلی‌ بود. یعنی‌، در حوزه‌ی‌ احکام‌، هر‌جا که می‌خواستند متن‌ را استمرار دهند، و به‌ نیازهای‌ امروزین‌، در حوزه‌ی احکام‌، پاسخ‌ دهند، از اجتهاد استفاده‌ می‌کردند، و در حوزه‌ی آموزه‌های‌ نظری‌ و فکری‌ و اعتقادی،‌ یعنی‌ در جهان‌شناسی‌، خداشناسی‌، انسان‌شناسی‌، نگاه‌ به‌ جامعه‌ و تاریخ‌، آخرالزمان‌شناسی‌، آخرت‌شناسی،‌ که‌ با کلمات‌ و ادبیات‌ جدید هم‌ بیان‌ شده‌، مثل‌ جامعه‌شناسی‌، فلسفه‌ی تاریخ‌، انسان‌شناسی،‌ و جهان‌بینی‌، هر جا که‌ با متن‌ برخورد می‌کردند، با یک‌ نگاه‌ تأویلی‌، و از نگاه‌ هرمنوتیکی‌، سعی‌ می‌کردند متن‌ را به‌‌روز کنند، و استمرار دهند..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... من‌ تصورم‌ این‌ است‌ که‌، گام‌ بعدی‌ی‌ نواندیشی‌ی‌ دینی،‌ دیگر، نه‌ تعیین‌ نسبت‌ با اسلام‌ تاریخی‌، با مذهب‌ تاریخی،‌ و با تکیه‌ بر شعار بازگشت‌ به‌ قرآن،‌ یا شعارهای‌ دیگر نواندیشی‌ی‌ دینی‌، مثل‌ پروتستانتیسم‌ اسلامی،‌ و امثالهم‌، بلکه‌ گام‌ بعدی‌ی‌ نواندیشان‌ مذهبی‌:، تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌، با اسلام‌ متن،‌ و نه‌ با اسلام‌ روحانیت‌ است..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... شریعتی‌، در تاریخ‌ ادیان،‌ جایی‌ که‌ می‌خواهد مذاهب‌ هندو را توضیح‌ بدهد، به‌ روشنفکران‌ هندو انتقاد می‌کند، و می‌گوید: روشنفکران‌ هندو گاهی‌ اوقات‌ از درون‌ متون‌شان‌ گزینش‌ می‌کنند، و جاهایی‌ را هم‌ توجیه‌ می‌کنند. با کسب‌ اجازه‌ از شریعتی،‌ این‌ انتقاد را می‌توان‌ به‌ بخشی‌ از روشنفکران‌ مذهبی‌ و نواندیشان‌ مسلمان‌ هم‌ معطوف‌ کرد، و آنها را هم‌، مورد سؤال‌ قرار داد، و گفت‌ که:‌ شما هم‌ نبایستی‌ با متون‌ "گزینشی‌ و پرشی"‌ برخورد کنید، و به‌ جاهایی‌ گزینش‌‌شده‌ انگشت‌ بگذارید، و از روی‌ جاهایی‌ هم‌ پرشی‌ عبور کنید، و نادیده‌ بگیرید. و این‌ جاها، از قضا، جاهایی‌ است‌ که‌ شما در برابر سنتی‌ها و بنیادگراها، از یک‌ سو، و در برابر تفکر لائیک‌، از سوی‌ دیگر، اگر بخواهید طفره‌ بروید، و نخواهید پاسخ‌ بدهید، و تبیین‌ بکنید، آسیب‌پذیر هستید..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... من‌ معتقدم‌ که‌، گام‌ بعدی‌‌ی نو اندیشی‌‌ی دینی‌، بایستی‌ برخورد پژوهش‌گرانه‌ و تمام‌عیار، نه‌ گزینشی‌ و پرشی،‌ و نه‌ توجیه‌گرانه‌، با همه‌ی‌ متن‌، باشد. و من‌ می‌دانم و امیدوارم‌ و اعتماد دارم‌ که‌، نواندیشی‌‌ی مذهبی‌، می‌تواند از درون‌ این‌ چالش‌، بسیار موفق‌، سربلند، و روش‌مند، بیرون‌ بیاید، و نیازی‌ به‌ توجیه‌کردن‌ هم‌ ندارد. این‌ بستگی‌ به‌ رویکرد و پایه‌ی‌ تحلیلی‌ دارد که‌ روشنفکری‌ آن‌ را می‌پذیرد..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... بحث‌ من‌ و تکیه‌گاهِ‌ بحث‌ من‌ این‌ است‌ که:‌ اگر ما پذیرفته‌ باشیم‌، یا حداقل‌ وجه‌ غالبی‌ از روشنفکری‌ مذهبی،‌ و حتی‌ روحانیون‌ سنتی،‌ پذیرفته‌ باشند که‌: می‌توان‌ در متن‌ صداهایی‌ به‌ گوش‌ برسد ـ من‌ این‌ را عام‌ و در همه‌ی‌ سطوح‌ فرض‌ کرده‌ام ـ که‌ با عدل‌ زمانه‌ی‌ ما ناهماهنگ‌ باشد. در کنار آن‌ احکام،‌ صداهای‌ بلندتری‌ هم‌ به‌ گوش‌ می‌رسد که‌ مبتنی‌ بر عدل‌ زمانه‌ی‌ ما و زمان‌های‌ آینده‌ است،‌ و به‌ گمان‌ بنده،‌ هم‌چنان‌ برای‌ ما الهام‌بخش‌ است..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به‌ نظر می‌رسد که‌ این‌ صداهای‌ تاریخی،‌ نه‌ در حوزه‌ی‌ احکام‌ و اجرائیات،‌ بلکه‌ در حوزه‌ی‌ مفاهیم‌، آموزه‌های‌ فکری‌ و اعتقادی‌ و نظری‌ هم‌ حضور دارد. یعنی‌ اگر ما بپذیریم‌ که‌ مناسبات‌ برده‌داری‌ در متون‌ مقدس‌ آمده‌ است،‌ و پیامبران‌ هم‌ برخورد رفرمی‌ی‌ مترقیانه‌ی بسیار "حداکثری"‌ در چهارچوب‌ زمانه‌ی خودشان‌ با آنها کرده‌اند، این‌ را هم‌ می‌توانیم بپذیریم‌ که‌ همان‌گونه که‌ این‌ مناسبات‌ زمانه‌ در متن‌ وارد شده،‌ دانش‌ و فرهنگ‌ زمانه‌ هم‌ در متن‌ وارد شده‌ است‌، که‌ می‌تواند با دانش‌ و فرهنگ‌ زمانه‌ی‌ ما هم‌خوان‌ نباشد. من‌ در واقع‌ می‌خواهم این‌ را بگویم‌ که‌ این‌ دو نظریه‌ می‌تواند، و باید، در یک‌ نظر کلی‌ و منسجم‌ یک‌دست‌ بشود. به‌ عبارت‌ دیگر، اگر نواندیشی‌ی‌ مذهبی‌ در حوزه‌ی‌ احکام‌، حضور مناسبات‌ زمانه‌ در متن‌ را پذیرفت،‌ این‌گونه نیست‌ که‌ بتوان‌ بین‌ مناسبات‌ زمانه‌ و آموزه‌های‌ نظری‌ و فرهنگیِ‌ زمانه‌ دیوار کشید..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... حضور عنصر اول (مناسبات زمانه)،‌ با عبارات‌ گوناگونی‌، مثل‌ فرم‌ و محتوا، ذاتی‌ و عرضی‌، مقتضیات‌ زمانه‌، ثابت‌ و متغیر، و با زبان‌های مختلف‌ از سوی‌ نواندیشان‌ مذهبی‌ بیان‌ شده‌ است‌. هر متفکری‌ با یک‌ زبانی‌ این‌ مسئله‌ را گفته‌ است‌. حال‌ اگر این‌ امر را در حوزه‌ی‌ احکام‌ پذیرفتیم‌، اگر کمی‌ ذهن‌مان‌ را باز کنیم‌، و در متون‌ مقدس‌ تورق‌ کنیم‌، به‌ سادگی‌ می‌بینیم آموزه‌های‌ نظری‌ و فرهنگی‌ هم‌ شبیه‌ همین‌ مناسبات‌ وارد آن‌ها شده‌اند، و از قضا متون‌ مقدس‌، با این‌ آموزه‌ها، برخورد استعلایی،‌ ولی‌ رفرمیستی،‌ کرده‌اند. و البته‌ این‌ تصور که‌ آن‌ها می‌توانستند در آن‌ زمان‌ فرهنگ‌ و اعتقادات‌ زمانه‌ را کن‌فَیکون‌ کنند، و برخورد انقلابی‌ با همه‌ی‌ این‌ مفاهیم‌ داشته‌ باشند، تصور بیهوده‌ای‌ است..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... همان‌طور که‌ تصور این‌که (پیامبران) می‌توانستند برده‌داری‌ را لغو کنند، حقوق‌ زن‌ و مرد را مساوی‌ اعلام‌ کنند، تصور بیهوده‌ای‌ است‌. این‌ هم‌ تصور بیهوده‌ای‌ است‌ که‌ مثلاً جهان‌شناسی‌ آن‌ دوره‌ را که‌ مبتنی‌ بر خدا یا خدایان‌ و فرشتگان‌ و شیطان‌ و ابلیس‌ و جن‌ و غول‌ و پری‌ بوده‌، را باید کن‌فیکون‌ بکنند. یا در دانش‌ آن‌ روز که‌ تصور می‌شد زمین‌ مسطح‌ است‌ و خورشید دور زمین‌ می‌گردد، انقلاب‌ کنند. حتی‌ اگر انبیاء یا پیامبران‌ می‌دانستند که‌ زمین‌ مسطح‌ نیست،‌ و یا زمین‌ به‌ دور خورشید می‌گردد، آنها نمی‌توانستند دانش‌ زمانه‌ را کن‌فَیکون‌ کنند، و بیایند مثلاً بگویند خورشید ثابت‌ است‌ و زمین‌ دور آن‌ می‌گردد. خب‌ اگر در آن‌ زمان‌ پیامبر اسلام‌ این‌ را می‌گفت،‌ می‌گفتند واقعاً مجنون‌ است‌. آیا نمی‌گفتند؟..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... همان‌قدر که‌ فروپاشی‌ برده‌داری‌ در آن‌ دوره‌، ذهنی‌، انتزاعی،‌ و یک‌ توقع‌ عبث‌ است‌. این‌ توقع‌ که‌ دانش‌ زمانه‌ هم‌ کن‌فَیکون‌ بشود، و اساس‌ و سامان‌ فرهنگ‌ زمانه‌ به هم‌ بریزد، توقع‌ عبثی‌ است‌. / مقاله‌ی تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... اگر کلمه‌ی‌ ارض‌، سماء، قمر، شمس‌، جبال‌ و... و آیات‌ مربوط‌اش‌ را دربیاورید، می‌بینید تصویری‌ که‌ از جهان‌ ارائه‌شده‌ دقیقاً منطبق‌ بر دانش‌ زمانه‌ است‌، یعنی‌ این‌که زمین‌ مسطح‌ است‌. کوه‌ها میخ‌هایی‌ هستند که‌ این‌ زمین‌ کج‌ نشود. در متون‌ مقدس‌ قبل‌تر، به‌ طور واضح‌تر، آمده‌ است‌ که‌ زمین‌ روی‌ آب‌ است‌..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در کنار این‌ عناصر تاریخی‌، عناصر فرارونده‌ و استعلایی‌ هم‌ وجود دارد. باید این‌ موارد را یکی‌ یکی‌ مثال‌ زد، و برای‌ اثبات‌ آن‌ هم‌ می‌توان‌ از خود متن‌ کمک‌ گرفت‌، و به‌ متن‌ استناد کرد. و هیچ‌ نیازی‌ به‌ گزینش‌، طفره‌ رفتن،‌ و یا توجیه‌گری‌ هم‌ نیست‌. اما با پذیرش‌ این‌ پیش‌فرض‌ که‌ در متون‌ انعکاسات‌ تاریخی‌ هم‌ وجود دارد، علم‌ زمانه‌، عدل‌ زمانه،‌ و عقل‌ زمانه‌ را هم‌ باید در نظر گرفت‌. ما نباید جاهایی‌ که‌ انعکاس‌ تاریخی‌ی‌ "علم‌ و عدل‌ و عقل"‌ زمانه‌ در متن‌ مقدس‌ بوده‌ را فرا تاریخی‌ کنیم‌..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... برخی‌ از متفکرین‌ بزرگی‌ هم‌ که‌ بسیار ارزش‌‌مندند و حق‌های‌ بزرگی‌ هم‌ به‌ گردن‌ ما دارند، و نقش‌ تاریخی‌‌ی اثرگذاری‌ هم‌ در جامعه‌ی ما داشته‌اند، سعی‌ می‌کردند برخی‌ از این‌ مفاهیم‌ تاریخی‌ یا مفاهیم‌ اسطوره‌ای‌ و یا برخی‌ از مفاهیمی‌ که‌ دانش‌ زمانه‌ بوده‌ را، با نوعی‌ توجیه‌گری،‌ به‌ علم‌ زمانه‌ی‌ ما منتقل‌ کنند. مثلاً شیطان‌ چیست‌؟ میکرب‌. جن‌ چیست‌؟ در پاسخ‌ یک‌ تفسیرهای‌ عجیب‌ و غریبی‌ از جن‌ می‌شود، و استناداتی‌ هم‌ به‌ متن‌ می‌شود، در‌حالی‌که‌ اگر کل‌ آیاتی‌ که‌ راجع‌ به‌ آن‌ موضوع‌ آمده‌ است‌ را در کنار هم‌ بگذاریم‌، به‌ سادگی‌ و صراحت‌ آن‌ تفسیرها را رد می‌کند. اما اگر این‌ پیش‌فرض‌ پذیرفته‌ شود که‌ این‌ها تاریخی‌ است‌، مثلاً علم‌گراهای‌ جدید، باید بپذیرند که‌ طرح‌ هفت‌آسمان‌ در متن‌، با تأثیر از دانش‌ و فرهنگ‌ زمانه‌ بوده‌ است،‌ و منظورش‌ کهکشان‌های‌ گوناگون‌ نبوده‌ است‌..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در واقع‌ در این‌جا دو تا بنیان‌ نظری‌ گذاشته‌ می‌شود. یک‌ بنیان‌ نظری‌ این‌ است‌ که‌: تمامی‌ مفاهیم‌ و تمامی‌ آموزه‌ها و تمامی‌ احکام‌ متون‌ فراتاریخی‌ است،‌ و هیچ‌ وجه‌ تاریخی‌ای‌‌ در آن‌ وجود ندارد. یک‌ بنیان‌ دیگر پذیرش‌ تاریخیت‌ برخی‌ از وجوه‌ متون‌ است،‌ که‌ عمدتاً نواندیشان‌ مذهبی‌ آن‌ را طرح‌ کرده‌اند، و حداقل‌ در حوزه‌ی برده‌داری‌ و اقتصاد به طور همگانی‌ پذیرفته‌ شده‌ است‌. و تأکید ما بر این‌ است‌ که‌ این‌ امر را در حوزه‌های‌ دیگر هم‌ باید پذیرفت‌. اگر در حوزه‌ی‌ اقتصاد پذیرفته‌ شده‌، پس‌ در حوزه‌ی‌ فرهنگ‌ و دانش‌ هم‌ باید پذیرفته‌ شود، که‌ فرهنگ‌ و دانش‌ زمانه‌ نیز در متن‌ منعکس‌ است‌. اگر گام‌ بعدی‌ نواندیشی‌ دینی‌ توجه‌ و تبیین‌ این‌ نکته‌ باشد، و این‌ نکته‌ را بپذیرد، می‌تواند در مقابل‌ جریان‌ لاییک‌، که‌ آن‌ سوی‌ نواندیشی‌ دینی،‌ و جریان‌ سنتی‌ و بنیادگرایی‌ که‌ در سوی‌ دیگر آن‌ هستند، به‌ صورت‌ روش‌مند، باورپذیر، و پژوهش‌گرانه‌ از مذهب‌ و کارکرد مثبت‌ آن‌ در جهان‌ امروز دفاع‌ کند..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... بسیاری‌ از روشنفکران‌ دینی‌ی‌ ما در مرحله‌ی‌ ماقبل‌ جمهوری‌ اسلامی‌ باقی‌ مانده‌اند، و هنوز این‌ تجربه‌ را در جریان‌ فکری‌شان‌ دخالت‌ نداده‌اند، و اندیشه‌شان‌ را بازسازی‌ و نوسازی‌ نکرده‌اند. روشنفکران‌ معدودی‌ در دهه‌ی‌ هفتاد، تجربه‌ی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ و تجربه‌ی حکومت‌ روحانیت‌ را لحاظ‌ کردند، و اندیشه‌ی‌ خودشان‌ را استمرار دادند، و البته‌ این‌ تجربه‌ با تقلیل‌ و تحلیل‌ دین‌ به‌ حوزه‌ی‌ خصوصی‌ و شخصی‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. پذیرش‌ این‌ نظریه‌ می‌تواند "علل‌" مختلفی‌ داشته‌ باشد، اما در تفکر اسلامی‌ نمی‌تواند "دلیل‌" داشته‌ باشد. اگر قرآن‌ را یک‌ تورق‌ بسیار ساده‌ هم‌ بکنیم‌، می‌بینیم به‌ صورت‌ بسیار وسیعی‌ وارد حوزه‌های‌ عمومی‌ و اجتماعی‌ و اقتصادی‌ شده‌ و نمی‌توان‌ آن‌ را به‌ حوزه‌ی‌ فردی‌ فروکاست‌. در کوتاه‌مدت این‌ نظریه‌ می‌تواند التیامی‌ بر زخم‌ها باشد، اما با عدم‌ برخورد روش‌مند، و صرفاً با پاک‌ کردن‌ صورت‌ مسئله‌(یعنی‌ ابعاد اجتماعی‌ دین‌)، هر لحظه‌، و در شرایط‌ مناسب‌ بیرونی‌، بنیادگرایی‌ باز قابل‌ تجدید حیات‌ خواهد بود..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... نواندیشی‌ دینی‌ به‌ جای‌ نگاه‌ اجتهادی ـ تأویلی،‌ که‌ تاکنون‌ وجه‌ غالب‌ آن‌ بوده،‌ در گام‌ بعدی‌ بایستی‌ به‌ یک‌ رویکرد تاریخی ـ الهامی‌، یا به‌ عبارت‌ دیگر پارادایمی‌ ـ الهامی،‌ وارد شود. یعنی‌ بپذیرد که‌ متون‌ مقدس‌ در پارادایم‌ زمانی‌ خودشان‌ شکل‌ گرفته‌اند، اما این‌ متون،‌ فراروی‌های‌ الهام‌بخشی‌ از زمانه‌ی‌ خودشان‌ داشتند، و این‌جاست‌ که‌ هم‌ از جامعه‌ تأثیر پذیرفتند، و هم‌ بر جامعه‌ تأثیر گذاشتند. متون‌ مقدس،‌ و به‌ویژه قرآن،‌ تمدن‌سازترین‌، فرهنگ‌سازترین،‌ و انسان‌سازترین‌ متون‌ تاریخی‌ است‌. همه‌ی کسانی‌ که‌ تاریخ‌ تمدن‌ها، و به‌ویژه تاریخ‌ تمدن‌ اسلامی،‌ را بررسی‌ کرده‌اند، به‌ این‌ نکته‌ اذعان‌ دارند که‌ شگفت‌انگیز است‌ که‌ از یک‌ جامعه‌ي‌ عقب‌مانده‌ی‌ قبایلی،‌ چنین‌ تمدن‌ بزرگی‌ بشکفد، و منشأ همه‌ی‌ این‌ها را قرآن‌ می‌دانند..."

برگرفته از مقاله‌ی : تعیین‌ نسبت‌ با مذهب‌ متن‌ یا مذهب‌ تاریخی‌؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در رابطه با این نوع چالش‌ها، برخی پیروان و موبدانِ هر کدام از ادیان، در طولِ تاریخ، معمولاً برخوردهای اجتهادی و تأویلی صورت می‌دادند. روشنفکرانِ مذهبی نیز تاکیدِ ویژه‌ای بر اجتهاد و تأویل دارند. در نظام‌های حقوقیِ جدید، یک سری قوانینِ اساسی داریم که معمولاً در قانونِ اساسی‌ی هر کشور تدوین می‌شود، و سپس یک سری قوانینِ عمومی وجود دارد، و بعد به‌طورِ سلسله‌وار به قوانینِ ریزتر و آیین‌نامه‌های اجراییِ هر یک از نهادها و ارگان‌های اجرایی می‌رسد. هر کدام از این قوانین از قوانینِ بالاتر انشقاق پیدا می‌کند. اجتهاد هم در واقع همین انشقاقِ قوانین در مواجهه‌ی متونِ مقدس با مسائلِ دنیای قدیم است. اما امروزه به نظر می‌رسد که همه‌ی نیازها را نمی‌توان با رویکردِ اجتهادی و انشقاقِ فروع از اصول، و قوانینِ پایین‌تر از قوانینِ بالاتر، و در نهایت، مبنا قرار دادنِ احکامِ نهفته در متونِ مقدس پاسخ داد. بعضی از رخدادها و پدیده‌های جدید، هیچ نسبتی با دنیای قدیم ندارند..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... بعضی از آیات و روایات را هم نمی‌توان با بحثِ قرائت و برداشتِ جدید توضیح داد. اینک همان طور که در حوزه‌ی سیاست، اصلاحات به یک سرآمد رسیده، و دیگر پاسخ‌گو نیست، و راه‌کارِ جدیدی موردِ نیاز است، رویکردِ اجتهادی ـ تأویلی به متون هم تا یک جایی پاسخگوست، و از یک جا به بعد، دیگر پاسخگو نخواهد بود. در همین جاست که باید رویکردِ "تاریخی ـ الهامی" جایگزینِ رویکردِ "اجتهادی ـ تأویلی" شود..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... یک ویژگی‌ی نواندیشانِ مذهبی در برخورد با این چالش‌ها، گزینشی برخورد کردن است، یعنی کنار گذاشتنِ بخشی از نمونه‌ها و آیات و مسکوت گذاشتن و توجه نکردن به برخی از آنها. نو اندیشانِ مذهبی به طورِ عمومی این گونه برخورد می‌کنند: "گزینشی و پرشی". پرش از همان بخش‌هایی که سنتی ـ بنیادگراها از یک سو، و گرایشاتِ لاییک از سوی دیگر، بر آنها انگشت می‌گذارند..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... نقدِ این رویکرد (برخوردِ تأویلی ـ تطبیقی)، به این معنا نیست که ما هرمنوتیک را قبول نداریم. برخوردِ تاریخی ـ الهامی که ما قبول داریم، خود نوعی برخوردِ تاریخی ـ هرمنوتیکی است، ولی نمی‌خواهد با هر چالشی برخوردِ هرمنوتیکی بکند، و از هر چیزی، قرائتی دیگر به دست بدهد. هر چیزی را چیزِ دیگری معنا کردن، هیچ مبنایی برای فهمِ متن باقی نمی‌گذارد. برخوردِ هرمنوتیکی با متونِ مقدس نباید مغایر با ساختارِ متن باشد، و باید چارچوبِ معنای متن را حفظ کند. نمی‌توان برداشت و قرائتی کرد که متن آن قرائت را قبول نداشته باشد، مگر این‌که قبل از آن مرحله، این برخورد را مدلل کرد. مثلاً در موردِ داستانِ هابیل و قابیل ابتدا مطرح کرد که زبان‌اش سمبلیک است و بعد واردِ تفسیر شد. در برخوردِ تاریخی ـ الهامی، ابتدا در یک تحلیلِ تاریخی توضیح داده می‌شود که چرا در متن این گونه مسائل آمده است، و بعد برخوردِ هرمنوتیکی هم در برخی موارد صورت می‌گیرد..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به‌هرحال، آنچه که در متون آمده است، مبتنی بر علمِ زمانه، عقلِ زمانه، و عدلِ زمانه بوده، و برخی از این سه، در زمانه‌ی ما تغییر کرده، و ممکن است ما با آنها دچارِ چالش شویم. در چالش با هر کدام از این سه، می‌توانیم رویکردهای مختلفی را داشته باشیم، و بگوییم که مثلاً علم یا عقل یا عدلِ زمانِ ما نادرست است، و آنچه متن می‌گوید درست‌تر است. و یا آن را با زمانه‌ی خودمان انطباق بدهیم، و بگوییم علم و عقل و عدلِ زمانِ ما آنچه در متن آمده است را تایید می‌کند. در رویکردِ سوم به بخشِ دیگری از فرهنگِ امروز استناد می‌کنیم، و می‌گوییم زبانِ متن، زبانی سمبلیک است، سمبل‌هایش باستانی است، اما پیام و محتوایش امروزی است. داعیه‌ی ما این است که اینها در همه‌ی موارد پاسخگو نیست. به طورِ مثال در بحثِ زن، زدنِ زن را نمی‌توانیم هرمنوتیکی تفسیر کنیم، و یا نمی‌توانیم با علم توضیح دهیم..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... در رویکردِ تاریخی ـ الهامی، نقطه‌ی عزیمتِ بحث این است که متون در چارچوبِ پارادایمِ فرهنگی و مناسباتِ عینیِ زمانه، یعنی همان "علم و عقل و عدلِ" زمانه، حرکت کرده‌اند. محورِ این رویکرد، پذیرشِ دیالکتیکِ زمینه و متن است، یعنی بینِ متنِ مقدس و زمینه‌ی تاریخی‌ی خودش، که این زمینه‌ی تاریخی، هم فرهنگی است، هم اجتماعی، هم اقتصادی، هم سیاسی، و هم حقوقی، یک ارتباطِ دیالکتیکی، و به عبارتی، نوعی پذیرش و فرارَوی وجود دارد، یعنی هم "علم و عقل، و عدلِ زمانه" پذیرفته شده، و هم علیهِ آن ستیز شده است، و فرارَوی‌هایی اساسی در متون وجود دارد. متون در علم، عقل، و عدلِ زمانه‌ی خودشان رفرم، یا به اصطلاحِ شریعتی، "اصلاحِ انقلابی" کرده‌اند. رویکردِ متون، انقلابی نیست، یعنی رویکردی ویران گر با علم، عقل، و عدلِ زمانه ندارد..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به‌طورِ اساسی، توقعِ بی‌جایی است که یک متن بتواند کلِ نظامِ حقوقیِ زمانِ خود را وارونه و سرنگون کند، و مثلاً کلِ برده‌داری را لغو کند. برخوردِ متون با علم، عقل، و عدلِ زمانه، برخوردی رفرمیستی است. برخوردِ رفرمیستی به این معناست که بخشی از واقعیت را می‌پذیرد، و سعی می‌کند در آن رفرم کرده، و آن را به سمتِ اهدافی که دارد هدایت کند. این اهداف ممکن است شالوده‌ی واقعیت را بشکند، یا نشکند..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... به‌هرحال در رابطه با متونِ مقدس، بینِ زمینه و متن ربطی دیالکتیکی وجود دارد. دیالکتیکِ پذیرش و فرا رَوی، دیالکتیکِ تاثیرپذیری و تاثیرگذاری. بستگی به هر رویکردِ پژوهشی، فرد می‌تواند روی هر کدام از این دو(یعنی پذیرش یا فرا رَویِ) بیش‌تر مکث کند. اما هر دو قابلِ توجه و اثبات است. این امر را می‌توان از دیدگاهِ کسانی که غیرِ مؤمنانه به متن نگاه کرده‌اند هم، مستند کرد..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین

[shervin]

"... رویکردِ تاریخی ـ الهامی، گامی به پیش برای نوگراییِ مذهبی است، و نوگراییِ مذهبی را از رویکردِ اجتهادی ـ تاویلی، که عمدتاً برخورد با مذهبِ تاریخی است تا مذهبِ متن، گامی به جلو می‌بَرَد، و آن را با خودِ مذهبِ متن پیوند می‌دهد. این رویکرد، رویکردِ اجتهادی ـ تاویلی را نقد می‌کند، اما معتقد به نقدِ استعلایی است، نه نقدِ مُخرَّب. این رویکرد معتقد است اجتهاد و تأویل در حوزه‌های خاصی کاربرد دارد، و از جایی به بعد، دیگر پاسخگو نیست..."

برگرفته از مقاله‌ی : متون مقدس و دنیای جدید (زن در متون مقس)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویرایش : یک بار / شروین